Skrivað hevur: Dávur Winther

Ikki eiti á framsýning – litføgur og glað! Tað komu eisini hópin av fólki at skoða, heilsa uppá listamannin og ikki langa løtu eftir at ferniseringin var av við røðu og tónleiki frá størsta parti av Hjarnar, var meginparturin av framsýningini seldur.

Ein framúr góð framsýning!

Galma seglhúsið er eisini sera væl egnað til endamálið og vertsfólkini Jastrid og Símum eru tikin í leikum til slík høvi – duga at varta upp og borðreiða við góðum kjøti úr Hattarvík.

Framsýningin er opin fram til 25. Mars.

Niðanfyri er brot úr røðu, sum var hildin, tá ið listaframsýningin lat upp.

Frits í Gamla Seglhúsinum
Góði Frits!
Vælkomin til Klaksvíkar enn eina ferð á tínum mongu listaferðum higa!

Her, sum eg veit at tær so væl at vera og koma.

Tú tekur so oftani til, “Ongastaðni sum í Norðoyggjum finnur tú so nógv listafólk – skrivandi fólk, listamálarar og tónleikarar – og so plagar tú at taka í eina langa ramsu, sum byrjar við Waagstein, Glerfoss, Hans Hansen, Fridtjof, Fridu, Elinborg, Edward og Archibald – Símun av Skarði, Símun Petur Zachariasen, Bernhard Brim og øll hini. Best at halda uppat at nevna nøvn, tí eg gloymi ov nógv eftir leiðini.

Tað er helst eisini nakað romantiskt og hábarsligt við at ferðast – at flyta seg.

At flyta seg í annan stað. Tú minnist frá ungum, tá ið bíðað varð norðuri í kaihúsinum hjá Meingahardi á Gulldrangi eftir Barskor og Polaris.

Tá ið tú skuldi fara til Oyndafjarðar til ættarfólk tíni har – ella tú skuldi til stórbýin við stóra sjúkrahúsinum og Damernes Magasin hjá Kjølbro – og so allir hinir handlarnir, sum høvdu ljóðføri ella plátur. Ja, tá vart tú rættiliga komin til stórbýin.

Frits vaks upp norðuri á Bakka í Fuglafirði, ein aldingarður dygst við Stóru brúgv og kaiina, har hann hevur sæð mong skip siglt út og inn, og eina fjøld av fólki farið oman og niðan um hetta lendið.

Her var ofta farið at siga faðirinum farvæl – ella her stóð Frits og bíðaði, tá ið Ólavus Halgi kom aftur av longum ferðum.

Beint omanfyri stóð Bólsteinur prýðiligur og erbarur við myndugleika. Hann kundi verið íbygdur, men tað, sum vell út úr honum, fekk huga tín at reika.

Hann gjørdist bjargalendið, sum Frits vildi vinna á. Tí sat hann ofta ovast á honum og helt sínar røður, ella bar fram hugleiðingar sína um, hvussu hesin heimur kundi verið annarleiðis, júst sum Sigert í Kirkjubø – ikki tí tú var ikki ein krevjandi unglingi. Hjá tær var hetta lítla økið himmiríki á jørð.

Fjøran - líka Heim á Sand, Heim á Oyrina er ein íblástur í dag hjá penslabørnum tínum, har marmennlar, saman við mannakroppum, veðrum og neytum, sum hava útikonsert á hesum lendi.

Flyglið hevur latið seg upp, og í hesum tónleikadammi liva lívførir tónleikarar, sum eisini hava útikonsert.

Hálvir skjóldrar og hálva hjólið liva eisini sítt sæla lív á hesari sýning, og málningar við tínum kæru skúlanæmingum reiða sær eisini ból í Gamla Seglhúsinum.

Ja, og krokodillan liggur á knøunum á pianistinum undir konsertini, meðan Pius 15. og talgildu nonnurnar líða á, lítandi at Syðradali x 3 - friðsælt og gott.

Hvat eitur hetta – Kompositiónir? Ævisøgulig sjónarmið? Bygnaðarforvirrilsi? Mynstur hurlivasi? Rumbul, Ruðuleiki, Vas, Fløkja, ella Brongl?

Eg veit ikki! Mær nýtist heldur ikki eitt háfloygt heiti ella hugtak á hetta! Til hvørja mynd hoyrir ein long søga – eingin av tínum málningur er málaður av tilvild.

Tað er stuttligt at fylgja tínum hugflogi, sum er uttanfyri tað “normala”, og ikki kann setast í bás. Og júst hetta; saman við tínum litavali, er tað, sum ger hyggjaran glaðan.

Myndevnini eru óendalig, tí tú ferðast so víð – um ikki fysiskt, so í hugaheiminum, sum ikki liggur stillur – heldur ikki tá ið tú svevur:
Marmennlar, krokudillu, tupilakkar, veðrar
Útikonsertir, manskór, unglingakonsert, Pius 15., talgild nonna, kardinalar, Næmingar, sum tú elskar yvir alt, teldur, konsert á Skarðinum, í haganum og aðra staðni við, hálvir skjóldrar, sum tú letur okkum byggja liðnar í dulviti okkara – sama er við hálva hjólinum.

Altarborðið, sum tú hevur málað oftani, men hesaferð úti – Ja, hví ikki tað – her er kanska talan um tann nækna sannleikin?

Alt eygleiðingar - leiðingar úr heimligum umhvørvinum ella tikið úr tínum leikandi lætta hugflogi, ið er sum hjá fáum.

Góði Frits – tú ert so fittur, hjartaligur, lítillátin og gávumildir!
Tað siga tínir málningar! Tí eru øll so góð við teg – ella vilja sleppa at vera góð við teg!
Tá ið tú so kennir Frits, sannar tú skjótt, at so er! – málningarnir lúgva ikki.
Og tí er tað torført at vísa tær takklætin nóg stórt!
Góði Frits, tú ert sum vínið – tú gerst betri við árunum! (75 ár)
Hetta er ein av tínum heilt framúr sýningum!
Tú hevur flutt teg! Tú flytir teg enn!
Tú ert ein ótømandi kelda – virkin og eldhugaður!
Okkara felags vinum PMP kvøður í einum av sínum yrkingum:

Eg tekti teg í tokutámi
í grønu gjót við gjáargarð,
eg sá teg lita lot á lørift
og ælabogan, sum hann var.
Ein grønan gulan gudagand
har handahógv og hulduhegni
sær settu lit og ljós í bland
ígjøgnum mjúka mjørka-regnið.
Gudagivin glæstriglæma,
foldarinnar fína fleyr,
seg upp á tín málning ama,
listarlívsins sevjuseyr.
Takk fyri!
- -
Framsýningin er opin mánadag til fríggjadag frá klokkan 14:00 til 17:00 og sunnudagar frá klokkan 15:00 til 19:00.

Leygardagin 22. februar kl. 16.00 letur listaframsýninginvið Frits Johannesen upp í Gamla Seglhúsinum.

Umframt lætt ábit og onkrum leskandi, flytir Dávur Winther fram røðu og eisini er tónleikaframførsla. Møguleiki er at hitta listamannin sjálvan og njóta framsýningina,
sum hongur uppi fram til 25. mars.
Framsýningin er ókeypis at vitja og øll eru hjartaliga vælkomin!
Framsýningin er opin:
Leygardagin 22. februar: Fernisering kl. 16.00.
Opið til kl. 19.00.
mánadag til fríggjadag frá 14:00 til 17:00
og sunnudagar frá klokkan 15:00 til 18:00.
http://www.gamlaseglhusid.fo

ARNOLD VEGGHAMAR Í GAMLA SEGLHÚSINUM
Í dag lat upp listaframsýning í Gamla Seglhúsinum, har listamálarin Arnold Vegghamar sýnir fram 33 dygdargóðar málningar.

Rættuliga fitt av fólki hevði leita sær oman á Klaksvíksvegin í rímuliga góða veðrinum í dag. Fernisering var klokkan 16:00 og umframt framúr tónleikaframførðslu frá Hans Andrias Jacobsen, var Hilmar Høgenni komin at røða fyri listamanninum og øllum gestunum.

Røðan hjá Hilmar verður endurgivnin her:

Góðan dag
Fyrst takk fyri innbjóðingina, at siga nøkur orð í dag, nú henda framsýningin hjá skyldmanninum Arnold Vegghamar letur upp. Eg og Arnold eru fermenningar. Langabbi mín var yngsti beiggi langabba Arnhold, so er tað fingið upp á pláss.

Á Heimasíðuni hjá Myndlistafelagnum lýsir Arnold seg sjálvan, sum sjálvlærdan listamálara. Arnold luttók fyrstu ferð á Ólavsøkuframsýningini í 1957 og veturin 1958-59 gekk Arnold á listaskúlanum, sum Listafelag Føroya skipaði fyri . Á hesum listaskúla frálærdu Ingálvur av Reyni, Jack Kampmann og Janus Kamban.

Hóast hesin listaskúlin virkaði stutt, fekk hann stóran týdning fyri føroyska list seinni. Eg kann nevna, at Tommy Arge, Bárður Jákupsson og Tróndur Patursson, sum allir eru ella vóru nøkur fá ár yngri enn Arnold, eisini vóru næmingar á listaskúlanum.

Kom at hugsa um eina søgu, sum ein av teimum segði frá, um tá hann sum heilt ungur lat eina myndi inn til Ólavsøkuframsýningina fyri fyrstu ferð. Hann var smæðin og hevði hug bara at seta myndina í eitt horn og so siga sum minst. William Heinesen hugdi at myndini og helt fyri: “Jú hendan skal við á framsýningina” síðani spyr William: Trýrt tú uppá gud?” Hann dregur eitt sindur á at svara, “jú tað gjørdi hann nokk, hann gekk regluliga í kirkju og hevði eisini verið klokkari onkuntíð”

William spyr hann víðari: “trýrt tú uppá huldufólk?” “Jú” tað helt hann, “tað var í hvussu er meira millum himmal og jørð enn tað sum eyga sær” tá sigur William við hann: “tú skal leggja teg eftir at mála tað ósjónliga, sjónligt”

Í mínum hugaheimi málar Arnold tað ósjónliga, so tað verður sjónligt. Eg havi tað eg minnist vita av Arnoldi og at hann hevur málað, men kanska ikki givið mær so nógv far um hvat og hvussu hann hevur málað, fyrr enn fyri góðum 20 árum síðani.

Tá eg byrjaði at arbeiða á Løgmansskrivstovuni fekk eg eina mynd hjá Arnold á skrivstovuna. Hetta var ein mynd við einum fjalli í baksýninum, og frammanfyri var hagalendi við einum varða. Málningin dámdi mær frá fyrsta degi, minnist meg rætt var hon málað síðst í 80´unum. Sjálvt myndaevni hevur Arnold nýtt ofta og er heiti ofta “á Bláhomrum”.

Teknikkurin er smáir prikkar, ella heilt smá strok í einum meldri av sterkum litum, sum saman geva eina heila, heita, hugnaliga og glaða mynd. Hvørki himmal, fjall, hagi ella varði eru endurgivin í nátúrligum skapi ella liti. Tað er stutt til at hugsa, at hetta er sum ein franskur impressionistur ella van Gogh. Men hetta er fyrst og fremst Arnold. Arnold hevur langt síðani funnið tað, sum nógv listafólk leita alt lívið eftir, hann hevur funnið seg sjálvan listarliga. Vit ivast ikki at verkini eru hansara, tí hann er sín egin.

Myndaevnið er úr nærumhvørvinum hjá Arnoldi. At myndaevnið er “á Bláhomrum” er kanska ikki so áhugavert í sjálvum sær. Tað sum er spennandi, er hvussu myndaevni er tulkað á veg úr hugaheimunum hjá Arnoldi og á løriftið. Eg havi lisið meg til at hetta var ein máliteknikkur, sum Arnold tók til sín í 80’unum og var eitt stórt stílbrot á hansara listaleið. Hyggja vit nærri í heimliga umhvørvinum kundi eg nevnt Tommy Arge, men Arnold brúkar ikki hansara døkka og jarðliga litaval. Um Tommy málaði í mol, so er Arnold í dur -skalanum. Tað er meiri tað lætta og glaða sum kemur fram í huganum, tá tú sært hesa myndina hjá Arnoldi. Myndin hongur ikki longur á skrivstovuni hjá mær, tí í dag er hon partur av føstu framsýningini í Listaskálanum.

Á skrivstovuni hjá mær í dag hongur ein annar málningur hjá Arnoldi, myndin er frá 2006 við heitinum “Fjallið”. Myndaevnið er meiri einfalt, eitt fjall í baksýninum og eitt fjall fremst við tveimum homrum. Vekk eru allir prikkarnir og strokini eru stór og tíðilig. Llitirnir eru vornir færri, og uppá sín vís er myndin vorðin einfaldari, men einføld er hon ikki. Hann er komini uppaftur longri í sínari abstraktón av upprunaliga myndaevninum, fjallið er vorið hansara og rættasta heitið hevði kanska verið eitt fjall.

Eg síggi hesa myndina hvønn dag eg eri til arbeiðis, men troyttur verði eg ikki av henni. Eg verði í góðum lag av myndini. Einfalda myndaevnið, ljósa og glaða litavalið, sum skapa eina heild, sum er ótømandi at hyggja at. Arnold hevur ikki málað fjallið, sum tú og eg síggja tað, men hann hevur gjørt tað til sítt, við at mála tað ósjónliga sjónligt.

Tað er hugalig at síggja at tú málar framvegis og at tú hevur so nógv upp á hjarta listaliga. Góði Arnold til lukku við framsýningini.

Takk fyri

Leygarkvøldið 9. november 2019 verður skipað fyri Rivjakvøldið í Gamla Seglhúsinum. Lagt verður upp til eitt spennandi rivjakvøld, har matarlepin er beint fram, nevniliga riv úr Eystfellinum, eplir og rugbreyð. Omaná verður Rís a'la mande og kaffi. Harafturat verður okkurt leskandi frá grannanum Føroya Bjór.

Felagssangur, undirhald og møguleiki hjá luttakarum at fortelja onkra góða eisini. Byrja verður kl. 20:00 og vit enda á miðnátt. Pláss er fyri 40 fólkum og neyðugt er at bíleggja pláss í góðari tíð.

Sunnudagin 8. september 2019 letur upp listaframsýning við Anker Mortensen í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík.

Fernisering verður sunnudagin klokkan 16:00 og Jógvan Skorheim borgarstjóri kemur at røða og guitarúrmælingurin Ólavur Jakobsen syrgir fyri tónleikinum.

Umframt lættari ábit og okkurt leskandi, verður møguligt at heilsa uppá listamannin sjálvan og annars njóta verk hansara.

Talan er um eina søluframsýning, sum hongur uppi fram til 11. oktober 2019.

Framsýningin, sum er ókeypis at vitja, er opin soleiðis:

Mánadag til Fríggjadag frá 14:00 til 17:00
Sunnudagar frá 15:00 til 18:00

Um tað ikki ber til at vitja til ásettu tíðirnar, er møguligt at ringja 217055 (Símun)
og finna eina tíð sum hóskar.

So er tað í dag, at listaframsýningin við Tróndur Patursson í Gamla Seglhúsinum letur upp.

Klokkan 16:00 verður fernisering og kemur Inger Smærup Sørensen listfrøðingur at røða. Rani Nolsøe syrgir fyri tónleikinum.
Umframt lættari ábit, verður eisini møguligt at heilsa uppá listamannin sjálvan og annars at njóta framsýningina.
Framsýningin, sum er ókeypis at vitja hongur uppi allan august mánaða.
Hjartaliga vælkomin og framhaldandi góðan Summarfestival 😊

Fríggjadagin tann 9. august 2019, á Summarfestivalinum, letur upp listaframsýning í Gamla Seglhúsinum, har listamaðurin Tróndur Patursson kemur at sýna fram glas- og málningalist.

Fernisering verður fríggjdagin kl. 16:00 og kemur Inger Smærup Sørensen listfrøðingur at røða, og Rani Nolsøe syrgir fyri tónleikinum.

Umframt lættari ábit, verður eisini møguligt at heilsa uppá listamannin sjálvan.
Til ber at vitja framsýningina allan august mánaða.
Í samband við listaframsýningina, er møguligt longu nú, at bíleggja glasfuglar.
Glasfuglarnir eru serstakir og hava ymiskar litir. Veingabreiði er áleið 82cm til 90cm og hava allir serligan weir til upphang.
Vinarliga set teg í samband við okkum umvegis telefon 217055 (Símun) ella send okkum teldupost umvegis simun@gamlaseglhusid.fo.

Røða hjá Oggi Lamhauge

Góði Hanni,
Veturin er um at sleppa taki sínum, várið er komið og summarið er í nánd. Minnist serligu kensluna, tá eg kom heim til Føroya eftir lokið skúlaár, uttanlendis. - Sá tað vakra veðri, sum varð tað fyrstu ferð eg sá, og tað vøkru náttúruna við sínum ljósi, litum og flora. Kanska hevur tú tað somu kensluna, nu tú kemur heim í arbeiðsørindum eftir drúgva tíð í Finnlandi har tú arbeiðir og búleikast. Tú ert uppvaksin í Klaksvík og vit báðir hava felags ættarbond úr Lamba, sum fleiri onnur í Klaksvík. Tað eru nevniliga sterk ættarbond millum Bjartalíð og Lamhauge familjurnar, so vit eru heilt víst skyldfólk.

Hanni Bjartalíð er ein ótroyttiligur granskari av teimum óteljandi møguleikum í myndlistini. Hann teknar og hevur á sín heilt serstaka- og skemtuliga hátt myndprýtt barnabøkur, har ein sum lesari kann flenna, “í kýki”, saman við børnunum. Hann vann í hesum sambandi Barnabókavirðisløn Tórshavnar Kommunu í 2008. Kann í sama viðfangi líka viðmerkja, at hann eisini hevur týtt onkra barnabók til Føroyskt.

Hanni Bjartalíð málar málningar á lørift, men gevst ikki har. Hann flytur málningin av løriftinum og nýtir ymiskt “funnið” tilfar, við ymsum skapi og stødd - í trývídd, sum flatmynd ella relief. Tilfarið hevur týdning og listamaðurin sær í skapanartilgongdini møguleikarnar í tí hann finnur. Skapið, sum er ymiskt, breidd, longd og tjúktir, ið eru ymiskar og struktururin í tilfarinum (sum serliga er timbur), er ymiskur. Alt hetta setir listamaðurin saman við lími og smáum naglum í sniðfundigum samansetingum til sína egnu og serligu eind.

Fór mær ein túr oman í Steinprent á Skálatrø í gjár fyri, at hyggja eftir listaverkum hjá Hanna. Har vóru nógv verk eftir listamannin. Træskurða- verk gjørd úr plattaviði, menn ella figurðar skornir við umhugsni og nærlægni. Litfagrar flatmyndir arbeiddar í fleiri løgum - eina málaða grundflatu (ella bakgrund) og álímaðum strimlum við málaðum íløtum, ella krukkum, í ymiskum klárum litum, í forgrundini. Alt við einari koloristiskari dygd, sum í litafatan kann samanberast við myndirnar hjá eitt nú Zakarias Heinesen. Eisini vóru arkitektoniskar konstruktiónir í skapi av rúmi, skúrum ella húsum (vit kunnu hugsa um eina kiosk, grillbarr, ella eitt amerikanskt strandhus, v.m) settar saman av ymiskum trælistum og málaðar einlittar, ella í fleiri litum. Har eru ikki bara beinar linjur, í hesum rúmum, men eisini tær bendu, ið geva konstruktiónini spenning og lív. Ein greið tilsipan til tað arkitektoniska uttara rúmið og eisini til tað innarliga hugsanarliga og kensluliga rúmi, sum tengist okkum menniskjum við okkara dygdum og lýti. 

Seinastu ferð eg hitti listamannin, varð til eina serframsýning á Listasavni Føroya í 2012. Har hjálpti eg listamanninum, at seta framsýning hansara upp, sum eitt slag av hándlangara ella umboð savnsins. Eg legði merki til, at listamaðurin arbeiddi støðugt í eini áhaldandi tilgongd (prosess) og legði stóran dent á smálutirnar hann límaði á verk síni. Savnsstjórin legði mær eina við, at halda tíðarfreistina og listamaðurin arbeiddi stútt og støðugt við verkum sínum. Ímillum teirra gekk eg, hálva vegna við nervum og hugsaði um hendan framsýningin nú mundi gerast klár til ferniseringina, ella ikki. Líka mikið, vit fingu eina góða framsýning. Hanni greiddi mær frá, meðan vit arbeiddu, at hann og sonurin plagdu at savna rakettir ella pinnarnar á rakettum aftaná nýggjárshaldið. Hesar somu pinnarnar brúkti hann í list síni. Hetta er ein vakur tanki og saman við øðrum “funnum” tilfari, sum hvørt sær hevur sína søgu við sær, umskapast til annan veruleika í listarligum hami.

Trúgvi ikki, at tað í skapanartilgongdini hevur so stóran týdning fyri listamannin, hvørt tað hann fæst við kann kallast list ella ikki. Tað, sum hevur týdning er tilgongdin og nærveran av tilfarinum og tilfarsgranskingin - saman við tí  sansaliga og leikandi útrykkinum.

Kinna Poulsen hugleiðir um verkini hjá Hanna Bjartalíð í bóklinginum til serframsýning listamannsins á Listasavni Føroya 2012.

Av tí at myndirnar ofta havi verið smáar, og at myndamálið tykist barnsligt, eru tær ofta hildnar at vera skemtiligar, elskuligar og kanska enntá naivar. Í veruleikanum hevur hetta einki við naivismu at gera. Listamaðurin hevur tilvitað valt eitt myndamál, ið er merkt av einfeldi og spontaniteti, sum eru náttúrligir eginleikar hjá børnum, tá tey tekna. Figurtekningin er einføld, men effektiv - tað er skjótt at lesa av, hvat gongur fyri seg í myndunum.

Tað er sostatt ein ógvuliga fjølbroyttur og poetiskur listamaður við ógvuliga høgum morali, vit hava framman fyri okkum. Ein samtíðar listamaður við egnum altjóða myndamáli, ið ikki beinleiði tengist tí hevdbundnu føroyskari listini.

​Hjartaliga tillukku við framsýningini, Hanni Bjartalíð.

Leygardagin 11. august klokkan 14:00 letur upp framsýning við Eyðun av Reyni í Gamla Seglhúsinum.

Fernisering verður kl. 14:00.

Talan er um eina søluframsýning, sum umfatar oljumálningar. Framsýningin, sum er ókeypis at vitja og hongur uppi fram til 31. august.

Framsýningin er opin soleiðis:
Leygardagin 11. august kl. 14.00 - 18.00: Fernisering
Mánad. - fríggjad kl. 14.00 - 17.00
Sunnud. kl. 14.00 - 18.00

Øll eru hjartaliga vælkomin!